Soma - strona główna

Metody i techniki badań

Indywidualny wywiad pogłębiony (IDI)

Wywiad bezpośredni, prowadzony twarzą w twarz z badanym.

zastosowania

  • badania postaw (np. strategii życiowych, planów i aspiracji, postaw wobec rynku pracy i zachowań na nim)
  • badania ewaluacyjne (np. wywiady z decydentami i lderami projektów)

zalety

  • pozwala na dotarcie do pogłębionych informacji
  • niezastąpiony zwłaszcza w badaniach dotyczących sfer intymnych (np. życia rodzinnego lub wartości), drażliwych i trudnych
  • pozwala na zbudowanie wzajemnego zaufania między badaczem i badanym
  • pozwala kontrolować sytuację wywiadu (wiemy kto odpowiada na pytania i z jakim nastwieniem, wywiadowi może towarzyszyć obserwacja)
  • pozwala na pełne zrozumienie respondenta (może on - i jest do tego zachęcany -rozwijać i uzasadniać swoje opinie)

wady

  • metoda dosyć kosztowna, ze względu na konieczność dotarcia do każdego respondenta z osobna
  • czas wywiadu to ok. 45-60 minut, nawet do 90 minut zależnie od treści wywiadu
  • wymaga bardzo dobrego przygotowania badacza prowadzącego wywiad: musi on mieć umieętność aktywnego słuchania, przeformułowania pytań, umiejętność pogłębiania wybranych wątków)

Wywiady grupowe (FGI)

Zogniskowane wywiady grupowe to spotkanie z grupą 8-12 osobową. Wywiad ma charakter dyskusji grupowej skupionej wokół wybranego tematu. Dyskusję prowadzi moderator, który dba o dynamikę spotkania i nadaje kierunek dyskusji. W dyskusji konfrontowane mogą być ze sobą poglądy respondentów. Wywiad grupowy może występować w kilku odmianach:
    - grupa kreatywna (wykorzystywana w zakładach pracy i organizacjach)
    - mini group (4-6 osób) 
    - extended group (do 6 godz.)
    - affinity group (w gronie rodziny, współpracowników, sąsiadów) 

Zastosowanie:

  • badania opinii i postaw
  • badania społeczności lokalnych (zwłaszcza badania liderów lokalnych)
  • badania ewaluacyjne
  • badania marketingowe (testy produktów, marek, reklam)
  • badania konceptów (zwłaszcza grupa kreatywna)

Zalety

  • dużo informacji w krótkim czasie (1,5-2 godz)
  • możliwość konfrontacji różnych opinii
  • metoda efektywna finansowo (wiele osób zbadanych w krótkim czasie)

Wady

  • gromadzone informacje są bardziej powierzchowne niż w przypadku IDI - dlatego, zwłaszcza w badaniach społecznych, inaczej niż w badaniach marketingowych - FGI traktowane są jako metoda uzupełniająca lub stanowiąca wstęp do badania właściwego
  • dyskusja w szerszym gronie powoduje często konformizm grupowy (respondenci dostosowują swoje wypowiedzi do atmosfery i charakteru prowadzonej dyskusji)

Wywiad kwestionariuszowy

Wywiad kwestionariuszowy z reguły prowadzony jest w sytuacji 1:1 (respondent:badacz), może mieć charakter bezpośredni (z użyciem kwestionariusza drukowanego - PAPI lub w formie elektornicznej - CAPI) lub pośredni (telefoniczny - CATI lub pocztowy, w tym w wersji elektronicznej).